21.03.2014

Երազներ տեսնում ենք բոլորս, երևույթը բոլորիս է ծանոթ: Անհիշելի ժամանակներից երազներին վերաբերել են որպես կանխատեսումների, դրանց տրվել է շատ մեծ նշանակություն:

Երազների մասին շատ-շատ են խոսել հատկապես` հոգեբաններն ու հոգեվերլուծաբանները` հայտնելով տարբեր կարծիքներ ու գրելով բազում աշխատություններ, սակայն երևույթը վերջնականապես բացահայտել և հասկանալ, ոչ ոքի դեռևս չի հաջողվել: Ladynews.am-ը թեմայի շուրջ զրուցեց հոգեբանական գիտությունների թեկնածու, դոցենտ Վլադիմիր Միքայելյանի հետ փորձելով հասկանալ, թե ի՞նչ նշանակություն ու մեկնաբանություն ունի երազը մարդու համար և ի՞նչ է թաքնված այդ առեղծվածային երևույթի հետևում:

«Մարդկային գիտության մեջ, երազների մեկնաբանության հետ կապված, պետք է առանձնացնել երկու հիմնական` մինչգիտական և գիտական փուլեր: Միջգիտական փուլը վերաբերում է հին հունական և եգիպտական մշակույթներին, որոնք մեծ ներդրում ունեն երազների մեկնաբանության ու հասկացման մեջ»,- ներկայացրեց Վլադիմիր Միքայելյանը նշելով, որ հին ժամանակներում թագավորներն ու զորավարներն իրենց արքունիքում ունեցել են երազահաններ: Մինչ քրիստոնեությունը երազները համարվել են աստվածների կողմից տրված հայտնություններ, որոնց մարդիկ պետք է հետևեին, ինչպես նաև գործեին` համաձայն երազի: Մասնագետը բացատրեց, որ երազը մարդու հոգեկանի անգիտակցական կառուցվածքի աշխատանքն է. «Երազները միշտ մարդու համար ունենում են հուզական նշանակություն, այսինքն` երազը միայն տեսարան չէ, որ տեսնում ենք. ամեն երազ ունի հույզեր և այնքան խորը , որ հնարավոր է` մարդու մոտ փոխվի տրամադրություն, հոգեվիճակ, անգամ ֆիզիկական վիճակ»:

Ինչպես նշեց հոգեբանը, երազների գիտական փուլը սկսվում է Ֆրոյդից. «Համաձայն Ֆրոյդի` երազներն ունեն որոշակի գործառույթներ, որոնցից ամենապարզը նկատվում է երեխաների մոտ. դա ցանկությունների բավարարումն է` երեխան երազում տեսնում է այն, ինչ ուզում է և չի ստանում կյանքում: Մեծահասակները ևս կարող են նման երազներ տեսնել, բայց այս դեպքում խոսքն արդեն ինֆանտիլ անձի մասինն է, որը վերդառնում է մանկական հոգեվիճակի»,- ասաց հոգեբանը` հավելելով, որ բացի այս գործառույթից, երազներն ունեն մի շարք այլ գործառույթներ, դրանք ցույց են տալիս խնդիրը և հաճախ խնդրի լուծումը:

Վլադիմիր Միքայելյանի հավաստիացմամբ` մեր երազներում միշտ կա «ցերեկային հետք», այսինքն` դրանք ձևավորվում են ցերեկվա ժամերին, իսկ գիշերը երևում որպես տեսարան. «Ցերեկվա հետ կապը միշտ կա և պարտադիր չէ, որ երազն առնչվի հենց նույն օրվա հետ. գուցե մեկ շաբաթ, մեկ ամիս, մեկ տարի առաջ կամ հեռավոր անցյալում մարդու կյանքում ցավալի դեպք է տեղի ունեցել, թվում է` մարդն այդ մասին մոռացել է, բայց ինչ-որ բան` կերպար, ձայն, հոտ, լույս նրա մեջ նորից հիշողություններ է արթնացնում: Բոլոր երազներն արտահայտվում են սիմվոլներով. եթե երազում տեսնում ենք կոնկրետ մարդու կամ ինչ-որ առարկա, ապա դա ոչ թե այդ առարկան է, այլ դրա հետևում թաքնված իրականը, որ պարզ է դառնում երազների մեկնաբանության ժամանակ»,- ասաց հոգեբանը՝ նշելով նաև, որ երազներն ունեն շերտեր` ակնհայտ և թաքնված. «Ակհայտ շերտն այն է, ինչ տեսնում ենք, իսկ թաքնված շերտը ցույց է տալիս, թե ինչու ենք տվյալ երազը տեսնում, այսինքն` երազի մեկնաբանությունը հենց թաքնված շերտի վերծանումն է: Երազների մեկնաբանությունը պետք է անհատական լինի. այն, ինչ տեսնում ենք յուրաքանչյուր մարդու դեպքում տարբեր նշանակություն ունի»:

Խոսելով այն մասին, թե արդյոք բոլորն են երազներ տեսնում, մասնագետն ասաց, որ երազներ տեսնում են բոլորը, սակայն ոչ բոլորն են հիշում. «Կան երազի մի քանի փուլեր, բայց կնշեմ երկուսը` պարադոքսալ (երազային) և օրթոդոքսալ (ոչ երազային), եթե մարդն արթնանում է պարադոքսալ փուլում, երազները հիշում է, իսկ օրթոդոքսալ փուլում արթնանալիս երազները չեն հիշվում», - բացատրեց հոգեբանը: Ըստ նրա` երազների տևողությունը հստակ հնարավոր չէ նշել. «Քնած ժամանակ ժամանակի զգացողություն չկա, մենք ժամանակից դուրս ենք, ու ընդհանրապես անգիտակցականում ժամանակ չկա: Սակայն որոշակի հետազոտություններից ելնելով կարելի է ասել, որ, օրինակ, եթե մարդը քնում է ութ ժամ, ապա գոնե երկու ժամ երազ է տեսնում»:

Հարցին, թե ի՞նչ բացատրություն ունի այն երևույթը, երբ երազ ենք տեսնում, հետո զարթնում ու նորից քնելիս նույն երազի շարունակությունը տեսնում, Վլադիմիր Միքայելյանը նշեց, որ մարդու հոգեկանը պահանջմունք ունի ինչ-որ տեղեկատվություն տեղ հասցնելու, իսկ երբ զարթնում ես և այն կիսատ է մնում, ապա քնելիս նորից շարունակվում է. այդ պահաջմունքը պետք է մինչև վերջ լրացվի:

«Երազներին պետք է շատ լուրջ վերաբերել` զերծ մնալով ինչ-որ երազահաններից ու նրանց մեկնաբանություններից. երազի իմաստը շատ խորն է և այն մարդուն ավելի շատ գիտելիքներ է տալիս, քան մեր առօրյա կյանքը: Պատճառն այն է, որ երազը մեր անգիտակցականից է գալիս, իսկ անգիտակցականն իմաստուն մակարդակ է. այն «ծերունի է», իսկ գիտակցությունը՝ «մանուկ»»,- ասաց Վլադիմիր Միքայելյանը:

Նրա խոսքովԶ երազն, ի վերջո, այն կոդավորված իրականությունն է, որի բանալին պետք է կարողանալ գտնել և բացել:

Շողիկ Գալստյան

Աղբյուր` LADYNEWS.am

Դիտվել է 31547 անգամ

19.11.2025
Հաճախ, մեկ ուրիշի սիրահարվելը սկսվում է, երբ ուշադրության, նորույթի կամ մտերմության պակաս կա։ Իսկ այս նշանների մոտ դա բավականին հաճախ է պատահում։

31.10.2025
Նույնիսկ լիակատար ցինիկները, մոլի կարիերիստները և պրագմատիկ անհատները, որոնք խուսափում են սենտիմենտալությունից, ձգտում են մտերմության: Ինչպե՞ս կարող եք սեր ներգրավել ձեր կյանք:

09.10.2025
Նրանք պարզապես չգիտեն, թե ինչպես անտարբեր լինել. նրանց գայթակղվածությունն անհնար է չնկատել։

07.10.2025
Հոգեբանները բացատրել են, թե ինչու «չափազանց կատարյալ» զուգընկերները կարող են նյարդայնացնող լինել։ Նրանց կարծիքով, չափազանց կատարելությունn առաջացնում է ռեակտիվ դիմադրություն, ձանձրույթ և ճնշման զգացում։

23.09.2025
Եվ հետո եկավ արքայազնը, համբուրեց նրան, փրկեց բոլոր վտանգներից, և նրանք երկար տարիներ ապրեցին երջանիկ... Գիտե՞ք, թե սա որ հեքիաթից է։

29.08.2025
Նույնիսկ արտաքուստ բավականին առնական, իրենց մասնագիտության մեջ հաջողակ, հոգատար և շփվող տղամարդիկ կարող են հոգեբանորեն կախված լինել իրենց մորից։