Նրանք ե՛ւ նման են, ե՛ւ տարբեր. հոգեբանի դիտանկյունից
30.10.2012
Կանանց մասին դատողություններ անելիս տղամարդիկ հաճախ հղում են կատարում «կնոջ հոգեբանությանը»: Արդյո՞ք դա արհեստածին հասկացություն չէ: Եթե ոչ, որո՞նք են նրա բնութագրիչները:
LN-ի հարցին պատասխանել է հոգեբան Հրաչյա Ամիրյանը:
- Ոչ, արհեստածին չէ, կանանց և տղամարդկանց հոգեբանության մեջ իսկապես շատ որոշակի տարբերություններ կան: Հարցադրումը, թե «ում հոգեբանությունն է ավելի լավը», պարզապես անիմաստ է: Հարցը «լավն» ու «վատը» չէ, պարզապես նրանց հոգեբանությունները տարբեր են: Այդ տարբերություններն ինչպես բնական-գենետիկական, այնպես էլ սոցիալ-պատմական հիմք ունեն:
Զուտ բնական տեսանկյունից տղամարդիկ և կանայք հոգեֆիզիոլոգիական տարբեր կերտվածք ունեն (հորմոնալ ֆոնը, ֆիզիկական ուժը, սերունդը շարունակելու ընդունակությունը, տեսողական ընկալման տարբերությունները, ուղեղի ակտիվությունը և այլն…): Սոցիալ-պատմական առումով այդ տարբերությունները կապված են սեռային դերերի և տղամարդու ու կնոջ վերաբերյալ ստերեոտիպային պատկերացումների հետ, իսկ դրանք տարբեր հասարակություններում կարող են տարբեր լինել: Այս ամենը պարտադիր կերպով դրսևորվում է կանանց ու տղամարդկանց հոգեբանության մեջ: Բնական է, որ այդ տարբերությունների պատճառով տղամարդիկ և կանայք հաճախ չեն հասկանում, կամ ճիշտ չեն հասկանում միմյանց: Նրանք կարող են միանգամայն տարբեր կերպով ռեակցիա տալ միևնույն իրավիճակներին և այդ թյուրըմբռնումները վիճաբանությունների կամ հակասությունների պարարտ հող կարող են դառնալ: Հետևաբար կարևոր է, որ տղամարդիկ և կանայք, միմյանց անհատական առանձնահատկությունները լավ ուսումնասիրելուց բացի, իմանան նաև այդ ընդհանուր բնույթի տարբերությունները, որոնք բնորոշ են բոլոր կանանց և տղամարդկանց ընդհանրապես: Դրա շնորհիվ հնարավոր կլինի խուսափել բազմաթիվ սխալներից ու թյուրըմբռնումներից և ավելի ներդաշնակ փոխհարաբերություններ կառուցել:
Ինչ վերաբերում է ընդհանուր տարբերություններին, ապա սա ծավալուն թեմա է, ուստի ես պարզապես կթվարկեմ մի շարք տարբերություններ, որոնցով միջին տղամարդիկ տարբերվում են միջին կանանցից: Ասում եմ «միջին», որովհետև յուրաքանչյուր կին կամ տղամարդ, իր սեռին բնորոշ գծեր ունենալով հանդերձ, անկրկնելի է: Եվ այսպես, տղամարդկանց մոտ ավելի զարգացած է տրամաբանությունը, կանանց մոտ' ինտուիցիան: Տղամարդականց մոտ ավելի արտահայտված է ամբողջական ընկալումը, կանանց մոտ' վերլուծությունը, ուշադրությունը դետալների, մանրամասների նկատմամբ: Տղամարդիկ ավելի ռոմանտիկ են, կանայք' ավելի պրակտիկ: Տղամարդկանց համար ավելի բնորոշ է հաջողության հասնելու մոտիվացիան, լիդերության ձգտումը, նորարության հակումը, տեխնիկական հակվածությունը: Կանանց համար ավելի բնութագրական է ձեռքերի զգայունությունն ու ճարպկությունը, հումանիտար ուղղվածությունը, շրջապատողներին վերաբերվելու մոտիվացիան, ենթարկվելու, կանոններին հետևելու կարողությունը: Տղամարդիկ ավելի ագրեսիվ են, կանայք' ավելի կոնֆլիկտային: Տղամարդիկ ավելի ռացիոնալ են, ամուր են, զսպված, խստասիրտ, ռիսկի հակված, վճռական, ինքնավստահ, նախաձեռնող, ակտիվ, ավելի պարփակված ու լռակյաց: Կանայք' ավելի զգայուն են, ճկուն, շատ ավելի հուզական են, կարեկցող, զգուշավոր, տագնապային, կատարող, ջանասեր, շփվող... Դիտվել է 7798 անգամ
Читать на русском
|