04.02.2013

Փետրվարի 4-ին ՄԱԿ-ի տոնացույցով նշվում է «Քաղցկեղի դեմ պայքարի միջազգային օրը»: Օրվա նպատակն է հանրության ուշադրությունը հրավիրել հիվանդության ու դրա դեմ պայքարի խնդիրներին:

Հայաստանում քաղցկեղի տարածվածության, խնդիրների, հիվանդության դեմ պայքարի գործում վերջին ձեռքբերումների մասին զրուցեցինք Երևան քաղաքի գլխավոր ուռուցքաբան, Ուռուցքաբանության ազգային կենտրոնի փոխտնօրեն, գինեկոլոգիայի և լապարոսկոպիայի բաժանմունքի վարիչ, պրոֆեսոր, բ.գ.դ. Գագիկ Բազիկյանի հետ: 

– 2013 թվականին քաղցկեղի դեմ պայքարի միջազգային օրվա շեշտադրումը հիվանդության մասին միֆերի և մոլորությունների պատճառած վնասների փարատումն է։ Ակնկալում ենք Ձեր մեկնաբանությունը…

– Այդ օրվա հիմնական նպատակն է իրազեկ պահել բնակչությանը. ինչ բան է քաղցկեղը, որ այն ընդամենը ախտորոշում է, այլ ո´չ' մահապատիժ: Մենք դիտում ենք քաղցկեղը որպես հիվանդություն. այն տվյալները, որին այսօր տիրապետում ենք, խոսում են ոչ միայն մեր, այլև համաշխարհային մակարդակով գրանցված հաջողությունների մասին:

– Խոսքը ո՞ր տվյալներին է վերաբերում:

– Մինչև նախորդ տարվա' 2012 թվականի վերջը, մեր հսկողության տակ եղել է քաղցկեղով 32.500 հիվանդ։ Եթե հաշվի առնենք, որ այդ թվում 17.000-ից ավելի հիվանդները բուժումից հետո ապրել են 5 և ավելի տարիներ, ապա դա լուրջ թիվ է մեր փոքրիկ հանրապետության համար:

– Բժշկագիտական լրատվական յուրաքանչյուր 2-րդ նյութը քաղցկեղի մասին է, իրականում ի՞նչ դիրքերում են ուռուցքաբանության ասպարեզում հետազոտությունները' այլ ոլորտների համեմատ:

– Պատկերացրեք մի բուրգ, որի գագաթը քաղցկեղն է։ Իրավամբ' ամենադժվար, ամենածանր, ամենածախսատար հիվանդություններից մեկը, այո´, հենց քաղցկեղն է: Լինելով նենգ հիվանդություն' այն չունի իրեն բնորոշ ախտանիշներ. կարող է քողարկվել, օրինակ, թոքաբորբի, աղիքայինի բորբոքման, դաշտանադադարի ախտանիշների տակ:

– Քաղցկեղի զարգացումն ինչպե՞ս է ընթանում:

– Քաղցկեղն ունի զարգացման չորս փուլ, և գրեթե 50% դեպքերում դիմում են ուռուցքաբանին հիվանդության զարգացման վերջին երկու փուլերում, երբ այլևս լիարժեք բուժման մասին խոսելն անիմաստ է. մնում է աշխատել հիվանդի կյանքի որակը բարձրացնելու և երկարացնելու ուղղությամբ: Երբ քաղցկեղը հայտնաբերվում է հիվանդության առաջին փուլում, 95% դեպքերում գործնականում հնարավոր է բուժումը, երկրորդ փուլում ցուցանիշն իջնում է 50-55 %-ի, երրորդ և չորրորդ փուլերում, ցավոք, 5 տարի ապրում են միայն 10-11%-ը:

– Ի՞նչ պետք է անել հիվանդության վաղ հայտնաբերման համար:

– Եթե բժիշկը թոքաբորբ է բուժում կամ մեկ այլ հիվանդություն, դա արվում է առանց համապատասխան ու լուրջ հետազոտությունների: Մենք անտարբեր ենք մեր առողջության նկատմամբ: Պետք է լուրջ ու հետևողական աշխատեն բժշկության առաջնային օղակները: Ելնելով դրանից' մենք կազմել ենք հետազոտությունների ալգորիթմ' հաշվի առնելով նաև այն, որ մասնագիտական բարձրագույն կրթօջախներում բժիշկները ուռուցքաբանություն անցնում են ընդամենը 2-3 շաբաթ, որից հետո' գործնականում չկիրառելով, մոռանում են, ուստի քաղցկեղի նկատմամբ զգոնությունը թուլանում է, և առաջնային օղակի բժիշկները կարող են բաց թողնել այս կամ այն հետազոտությունը: Մեր կազմած ձեռնարկը կնպաստի նախաուռուցքային և ուռուցքային հիվանդությունների վաղ ախտորոշմանը:

– Շատ է խոսվում վակցինաների մասին։ Այսօր կա՞ն իրականում գործող վակցինաներ, և համընդհանու՞ր են արդյոք։

– Վակցինաների մասին իսկապես շատ է խոսվում, բայց այսօր մենք չունենք համընդհանուր վակցինա, կա միայն արգանդի վզիկի քաղցկեղի դեմ: Վերջինիս դեպքում հարուցիչը պապիլոմա վիրուսն է։ Վիրուսակիրները հիմնականում տղամարդիկ են, իսկ նրանց օրգանիզմի վրա այն որևէ ազդեցություն չի թողնում, սակայն, հենց սեռական ճանապարհով անցնում է կանանց, վերջիններիս կարող է հասցնել քաղցկեղի: Իհարկե, ոչ բոլորն են հիվանդանում քաղցկեղով, բայց վիրուսակիրներին մենք ավելի զգոն ենք վերաբերվում:

Ստեղծվել է երկու տեսակ վակցինա, և շուրջ ութ տարի է, ինչ կիրառվում է տարբեր երկրներում: Կարևոր է' սեռական կյանքով չապրող աղջիկը ստանա այդ վակցինան, որպեսզի սեռական կյանքը սկսելիս վիրուսով չվարակվի: Մնացած բոլոր վակցինաները, որոնց մասին խոսվում է, չեն գործում:

– Կա՞ն հիվանդության նոր՝ արմատական բուժման մեթոդներ: Եվ արդյո՞ք հասանելի են նորագույն մեթոդները Հայաստանում:

– Քաղցկեղը օրգանի հիվանդություն չէ, այլ' օրգանիզմի. միայն վիրահատվելը, կտրել ուռուցքն ու դեն նետելը բուժում չէ, այդ պատճառով մենք կիրառում ենք համալիր բուժում: Ուռուցքաբանության մեջ բուժման հիմնական մեթոդներն են' վիրահատություն, դեղորայքային (քիմիոթերապիա) բուժում, նաև' ճառագայթային, հորմոնալ և իմունաբանական. մեր կենտրոնում հինգն մեթոդներն էլ կիրառվում են և զուգակցվում են բուժման ընթացքում: Դա այն համալիր բուժումն է, որը բարձրացնում է արդյունավետությունը:

– Ինչպիսի՞ն է աշխարհում և Հայաստանում հիվանդության տարածվածության համեմատական պատկերը։

– Համեմատականություն անցկացնելու համար մենք ունենք ինտենսիվ կոչվող ցուցանիշ, օրինակ' 100.000 բնակչության մեջ քանի՞ մարդ է հիվանդ: Մեզ մոտ 2011թ.-ին 100.000 բնակչության մեջ հիվանդացել են մոտ 240 մարդ: Հայաստանը գտնվում է միջին հորիզոնականում:

– Առաջին հերթին ի՞նչ պատճառներով է առաջանում կանանց մոտ կրծքագեղձի քաղցկեղը:

– Հիվանդության առաջացմանը կարող են նպաստել ոչ միայն սխալ սննդակարգը, աբորտների թիվը, այլև հարվածը, նեղ կրծկալները, հորմոնալ փոփոխությունները, այսինքն' այն ամենը ինչ դուրս է առողջ ապրելակերպից:

– Ի՞նչ խորհուրդ կտաք կանանց, ովքեր առանձնահատուկ ֆոբիա ունեն այդ հիվանդության հանդեպ։ Ի՞նչ մեթոդներով համոզվել հակառակում կամ ազատվել ֆոբիայից։

– Կանայք անպայման պետք է հետազոտվեն: Հատկապես 35 տարեկանից հետո հարկավոր է տարին մեկ անգամ անցնել պարտադիր հետազոտություն: Եթե կա ինչ-որ խնդիր, ուրեմն օրգանիզմը ահազանգ է տալիս ու չպետք է անտեսել:

– Իսկ քաղցկեղի ժառանգականորեն փոխանցվելու հավանականությունն ինչպիսի՞ն է:

– Ըստ մեր տվյալների' ժառանգաբար փոխանցվելու ցուցանիշը ցածր է. կազմում է մինչև 15%, բայց այն առողջ մարդիկ, ովքեր ունեցել են քաղցկեղով հիվանդ բարեկամներ, պետք է զգոն լինեն:

– Ի՞նչ ծրագրեր կան Հայաստանում հիվանդության դեմ պայքարի կազմակերպման ուղղությամբ:

– Ծրագրերից մեկն այն է, որ փետրվարի 4-ից մեզ մոտ հայտարարվելու է անվճար ստուգումների տասնօրյակ: Մենք ամեն տարի գնում ենք շրջաններ, կատարում ստուգումներ' տարածաշրջանային մեր գործընկերների օգնությամբ։ Ակտիվ մասնակցություն կունենանք արդեն ծրագրված գիտաժողովներին' արտասահմանում: Ունենք գիտաժողով Ֆրանսիայի խոշորագույն ուռուցքաբանական ինստիտուտի հետ: Նրանք մեկ ամսից կլինեն Հայաստանում:

Հեղինակ` Շողիկ Գալստյան

Աղբյուր` med-practic.com

LADYNEWS.am

Դիտվել է 11112 անգամ

12.04.2024
Ծերացումը բնական գործընթաց է, որը հնարավոր չէ կանգնեցնել ոչ մի դեղահաբով։ Այնուամենայնիվ, հնարավոր է հետաձգել դրա սկզբը։ Փորձագետները սովորեցնում են, թե ինչպես դա անել:

27.03.2024
Միջին հաշվով մենք օրական կորցնում ենք 50-ից 100 մազ, և դա միանգամայն բնական է. հետո նորերն են աճում դրենց տեղում: Բայց երբեմն դա տեղի չի ունենում...

07.03.2024
Առողջ մարմինը յուրաքանչյուր կնոջ գեղեցկության և երիտասարդության գրավականն է, ուստի չափազանց կարևոր է ամենօրյա սննդակարգի համար ճիշտ մթերքներ ընտրելը:

07.02.2024
Կնոջ գեղեցկությունը ոչ թե առանձին հատկանիշ է, այլ նրա առողջության արտաքին դրսևորում։

24.01.2024
Սնդակարգն ազդում է այն բանի վրա, թե ինչպես ենք մեզ զգում առօրյայում և ամբողջ կյանքում:

08.12.2023
Մենք չենք կարող գոյատևել առանց սննդի, բայց մեր սիրելի ուտելիքները բացի հագեցումից ուրիշ ի՞նչ նպատակների են ծառայում, ի՞նչ ենք մենք փնտրում ուտելիքի մեջ: