Օրգանական սնունդ. գյուղատնտես Նունե Դարբինյանի «եվրոպական» պայքարը Հայաստանում
18.10.2012
LN-ի հյուրասրահում է Հայաստանում օրգանական սննդամթերքը սերտիֆիկացնող «ԷԿՈԳԼՈԲ» կազմակերպության հիմնադիր- տնօրեն, գյուղատնտես-բնապահպան Նունե Դարբինյանը:
Օրգանական սննդամթերքի պրոպագանդումն այսօր արվում է ամբողջ աշխարհում: Դրա մասին լսում է նաեւ հայ հասարակությունը, սակայն, համոզված եմ՝ ոչ բոլորն ունեն ամբողջական պատկերացում եւ տեղեկացված են բավականաչափ… Կխնդրեի՝ ընդհանուր գծերով ներկայացնել՝ ինչի մասին է խոսքը:
Օրգանական սննդամթերքը այսպես կոչված սովորական սննդամթերքից իսկապես հստակ տարբերվում է: Նախեւառաջ, այն արտադրվում է որոշակի՝ սովորական արտադրանքից տարբերվող և օրգանական ստանդարտով սահմանված պայմաններում: Օրգանական սննդամթերքի արտադրության ժամանակ կան մի շարք չի «կարելի »-ներ, օրինակ՝ թունաքիմիկատների, գենետիկորեն ձեւափոխված օրգանիզմների օգտագործում, աղտոտումներին մոտ գտնվող վայրերում արտադրություն, բնությանը վնաս հասցնող մեթոդների կիրառում: Դա, կարելի է ասել, բնությանը առավել նպաստող, այսպես կոչված «կանաչ» տեխնոլոգիա է, որը ապահովում է կայուն գյուղատնտեսություն՝ իր բոլոր տնտեսական, բնապահպանական և սոցիալական տարրերով: Օրգանական արտադրանքը հետագծելի է, այսինքն՝ դու գնում ես սննդամթերքը, եւ քեզ համար պարզ է՝ ով է այն արտադրել, ինչ պայմաններում, որ վայրերում. ամբողջ գործընթացը թափանցիկ է:
Կարծում եմ՝ ոլորտը կարեւորվում է մեր երկրի համար նաեւ եվրաինտեգրման ճանապարհն անցնելու տեսանկյունից: Մյուս կողմից էլ՝ հատկապես վերջին շրջանում աճող հետաքրքրություն եւ պահանջ կա առողջ սննդի հանդեպ նաեւ ներքին սպառողից: Արդյոք նորաձեւ դարձած «բիո», «էկո» եւ նմանատիպ մակնշումները խոսում են որակի մասին:
Այսօր գյուղատնտեսության ոլորտը, իսկապես, ռազմավարական է Հայաստանի համար: Եվ այդ ոլորտը նաև նախատեսված է Հայաստանի եվրաինտեգրման ծրագրերում: Միաժամանակ այն Հայաստանի համար ներկայացնում է կայուն գյուղատնտեսության զարգացման եզակի հնարավորություն: Եվրոպական ստանդարտները և չափանիշները դառնալու են կիրառելի Հայաստանում, իսկ օրգանական արտադրության ստանդարտն արդեն իսկ հաջողությամբ կիրառվում է հայ արտադրողի կողմից: Երբ Հայաստանը սկսեց այս ոլորտում անել իր առաջին քայլերը, այն արդեն կայացած էր Եվրոպայում: Եվ քանի որ գործ ունենք սովորական սննդամթերքի շուկայից տարբերվող օրգանական սննդամթերքի շուկայի հետ, որը նախատեսում է հսկողություն, ապա հսկողության արդյունքները հավաստվում են սերտիֆիկացման միջոցով: Այսօր «Էկոգլոբ»-ը միջազգային բոլոր ստանդարտներին համապատասխանող' ԵՄ, ԱՄՆ, Շվեյցարիա, Կանադա եւ այլն, հավաստագրում անցկացնող կազմակերպություն է, որի սերտիֆիկատը ճանաչվում եւ ընդունվում է նշված շուկաներում: Կարծում եմ՝ դա մեծ ձեռքբերում է, մեր տասնամյա գործունեության կարևոր արդյունք: Ինչ վերաբում է մեր շուկայում տիրող իրավիճակին, ապա ոլորտը նոր է և սպառողը նույնպես կրթվելու, տեղեկացվելու անհրաժեշտություն ունի, որը պետք լինի պետական ծրագրերի կողմից հոգածության խնդիր: Սպառողը պետք է հավատա «բիո», «էկո» եւ նմանատիպ մակնշումներով արտադրանքին միայն այն դեպքում, երբ առկա է օրգանական սերտիֆիկատը, և սերտիֆիկացնող մարմնի մասին տեղեկատվությունը զետեղված է պիտակի վրա: Հակառակ դեպքում գործ ունենք ուղղակի հայտարարության հետ, ինչն արգելված է օրենսդրությամբ:
Շատ հետաքրքիր եւ կարեւոր գործունեության սկիզբ եք Դուք, փաստորեն, Հայաստանում դրել: Ինչպես սկսվեց ամեն բան: Ռիսկայի՞ն չէր առաջին քայլերն անելը մի ոլորտում, որի մասին հասարակությունն աղոտ պատկերացում ուներ:
Բարեբախտաբար, 10 տարի առաջ, երբ մեր գործունեությունը սկսվեց, արդեն ձևավորվել էր լուրջ հետաքրքրություն օրգանական գյուղատնտեսության հանդեպ, և միաժամանակ կայանում էր օրգանական շարժումը: Օրինակ՝ «Էկոգլոբ»-ը հիմանդրելուց մեկ տարի անց շարժման մասնակիցները հիմնադրեցին «Հայաստանի օրգանական գյուղատնտեսության հիմնադրամ»-ը: Մեր գործունեության սկիզբը նաև համընկավ հասարակական կազմակերությունների կողմից օրգանական արտադրության գործընթացին աջակցության տրամադրման հետ: Այդպես ՇԵՆ հասարակական կազմակերպության կողմից 120 հեկտար հողի վրա հիմնվեցին առաջին օրգանական պտղատու այգիները Հայաստանի երկու մարզերում: Ոլորտը, չնայած նոր էր և բարդությունների էր հանդիպում, սակայն որպես Հայաստանի համար հեռանկարային ասպարեզ՝ լուրջ տեխնիկական աջակցություն ստացավ մի քանի միջազգային կազմակերպությունների ծրագրերի տեսքով: Այնպես որ ապահովվեց գոնե առաջին փուլում կայանալու և գործունեություն ծավալելու հնարավորույթունը: Ցավով պետք է նշեմ, որ մինչ օրս ոլորտին հնարավորություն չի ընձեռվում պետական աջակցության ծրագրերի շրջանակներում: Վերջինս կարող էր նպաստել առավել արդյունավետ զարգացմանը:
Յուրաքանչյուր գործ կազմակերպվում է պլանավորմամբ, սակայն, համոզված եմ , սկսվում է երազանքից: Ձեր հիմնադրած կազմակերպությունն արդեն տասը տարվա պատմություն ունի. որն է Ձեր գործունեության ռոմանտիկան:
Շնորհակալություն, որ ինձ հիշեցնում եք ռոմանտիկայի մասին: Իրականությունը, ճիշտն ասած կոփում է մարդուն… Այդպես է եղել այս տասը տարիների ընթացքում: Արդեն մոռացել եմ՝ որն էր այս ամենի ռոմատիկան (ծիծաղում է-LN): Բայց ես ուզում եմ երազել նաեւ հիմա:
Գիտեք ինչ, իրականում ռեալ չէ, եթե ասեմ՝ ուզում եմ բոլորը միանգամից սկսեն Հայաստանում օգտագործել օրգանական սնունդ կամ երազում եմ, որ ողջ գյուղատնտեսությունը վերածվի օրգանականի: Բայց ես ուզում եմ՝ ձեւավորվի այդ մշակույթը, լինի սպառողի համար ընտրելու և իր մշակութային պահանջները բավարարելու այդ հնարավորությունը, ինչպես դա առկա է բազմաթիվ երկրներում: Չէ որ ճիշտ սնվելը, առողջ սերունդներ տալը, կայուն բնական միջավայրում ապրելը, զարգացած գյուղ ունենալը բոլորիս երազանքն է:
Իհարկե, շատ լավ է ունենալ այդ գիտելիքը, լինել նման մշակույթի ու գիտակցության կրող, բայց երբ այդ ամենով հանդերձ դու փոքրամասնություն ես, կարծում եմ՝ շատ դժվար կյանք է սպասում քեզ: Սեփական օրինակով Դուք ավելի լավ կիմանաք…
Դժվար է… Տարիների ընթացքում ես հասկացա, որ նեղացրել եմ ընտրությանս շրջանակը: Աշխատում եմ իմ գնումներով չնպաստել անառողջ սնունդ արտադրող եւ մրցակցային դաշտում կեղծ ներկայացմամբ հանդես եկող ընկերությունների արտադրանքին: Սթափ եմ նայում իրավիճակին: Մի հարց եւս դժարացնում է իրավիճակը՝ այն, որ երբեմն քեզ են դիմում խորհուրդ ստանալու ակնկալիքով՝ ինչ չգնել խանութներում… Պարտավորեցնող է: Աշխատեք վերլուծել յուրաքանչյուր արտադրանք և պիտակի վրա զետեղվածը մի անտեսեք: Կայացրեք գիտակից որոշում գնում կատարելիս, գրագետ եղեք:
Ինչքան էլ պնդեք, որ աշխատանքում կին-տղամարդ տարբերություն չեք դնում, չեմ կարծում, թե այդ տարբերությունը նկատելի չէ գոնե կենցաղում. որպես կին, ինչպես եք կարողանում համատեղել աշխատանքն ու ընտանեկան պարտավորությունները:
Զարմանալիորեն ստացվում է: Կարողանում եմ պարտականություններս կատարել թե ընտանիքում եւ թե աշխատանքում հասցնել ամեն ինչ: Կարեւորը ժամանակը արդյունավետ կազմակերպելն է, ինչին էլ հասնում ես փորձի հիման վրա: Ճիշտ պլանավորել եւ աշխատել կազմակերպված. սա է երեւի թե գաղտնիքը:
Աղբյուր` LADYNEWS.am Դիտվել է 10188 անգամ
|