21.08.2012

LN-ի հյուրասրահում է գրող, բլոգեր Դօրիանը (Գրիգոր Մուրադյան):

Քանի դեռ հայտնի չէր՝ ով է Դօրիան գրական անվան հետեւում, բոլորի հետ կռիվ էի տալիս, որ մի բան հաստատ է՝ իգական սեռի ներկայացուցիչ է: Քո գործերում կանանց խորքային կերպարներ կան, կնոջ հոգեբանության, ապրումի արմատական ընկալում… Դու է՞լ ես այդպես կարծում: Որտեղի ՞ց է այդ տպավորությունը: Իգականություն տեսնո՞ւմ ես քո գործերում:

Կյանքում էլ ես կանացի գծեր ունեմ ու բնական է, որ դրանք արտացոլվում են նաև ստեղծագործություններում: Չգիտես ինչու, մեր ժողովրդի մեջ ընդունված է կնոջ հանդեպ «տղամարդ» ածականը դրական իմաստով օգտագործել, իսկ տղամարդու հանդեպ «կանացին»՝ բացասական իմաստով: Դա լեզվի միջոցով դարերից եկած խտրականության լավագույն իլյուստրացիան է ու այն, նույն լեզվի միջոցով, կտակելու ենք ապագա սերնդին: Իմ ստեղծագործություններում ոչ միայն կանացի խորքային կերպարներ կան, այնտեղ կա լավագույնը, ինչ ընդունված է կանացիություն համարել: «Աձխյատմանի» հերոսները, Արսենը՝ «Իսկ գիշերվանից հետո՝ շուշաններում» արդյո՞ք կանացի համարվող հատկություններ չունեն: Ունեն ու չեն դադարում տղամարդ լինել, հակառակը՝ ավելի գրավիչ են դառնում: Նրանք լավագույն իմաստով կանացի են:

Դու հայտնվեցիր սեռերի սահմանաբաժանումը խախտող (գոնե մերօրյա ընկալմամբ) կերպարով: Այս տեսանկյունից կերպարդ մեկնաբանություն ունի՞: Որպես կատակ նկատեմ, որ շեկ ներկած մազերը կանանց դեպքում չեն ասոցացվում մտավոր ներուժի հետ…

Տղամարդիկ կամ հիմարություն են արել՝ կանացիություն դարձնելով այն լավագույնը, ինչ կարող է ապրել մարդը, կամ շռայլ են գտնվել կնոջ հանդեպ՝ հրաժարվելով այդ ամենից, հօգուտ նրա: Ընդհանրապես, շատ հեշտ է անցնել այն գիծը, որից հետո հայ տղամարդը դադարում է կամ հայ, կամ տղամարդ լինել: Ինձ երբեք չի հաջողվում մնալ այդ գծից այն կողմ ոչ կյանքում, ոչ էլ ստեղծագործության մեջ: Կարևոր է, որ հերոսներն համապատասխանեն ժամանակին, որում ապրում են, գուցե այդ պատճառով հայ տղամարդու ավանդական կերպարը չի տեղավորվում ժամանակի մեջ ու թույլ է տալիս խախտել իրեն: Ես իմ առաջ նպատակ չեմ դրել խառնել սեռերն ու հավասար բաժանել, ես պայքարում եմ հանուն սեռերից յուրաքանչյուրին ընդլայնվելու տարածություն տալու: Անվնաս, ոչինչ չկորցնելով ընդլայնվելու: Համձայնվեք, որ մեր հասարակության մեջ այդ ընդլայնումն հղի է ենթադրյալ կորուստներով:
Ինչ վերաբերում է շեկ մազերին, կանանց բախտն այդ հարցում չի բերել: Եթե շեկ ներկած մազերով տղամարդկանց հետ կապված ասոցացիաները դեպի մարմինն են տանում, շեկ կանանց դեպքում հարվածը մտավոր կարողություններին է հասնում, ինչը, անշուշտ, շատ ավելի վիրավորական է… եթե մոռանանք, որ երկու դեպքում էլ ասոցացիաներն անհիմն են:

Գրողների՝ հատկապես սիրո թեմայով ուժեղ գործերի հետեւում միշտ փնտրել են ուժեղ անձնական ապրումներ, դրամա: Իսկապե՞ս այդպես է ծնվում գործը: Պարտադի՞ր է ուժեղ անձնական ապրումը (քո դեպքում ինչպես է…): Թե ՞ գրելն էլ մասնագիտություն է, աշխատանք, եւ հարցը պրոֆեսիոնալիզմն է:

Ես միշտ ասում եմ, որ ինձ հետ անհնար է ապրել ու չեմ սխալվում: Ես անհաստատ եմ, անպատասխանատու, տարին մի քանի անգամ փոխում եմ սովորություններս, հաճախակի դեպրեսիաներ եմ ունենում ու դրանցից դուրս գալիս «նոր ամենամոդայիկ» գրքի թելադրած կենսակերպի շնորհիվ: Չեմ կարող ասել, թե ուժեղ ապրումների հակում ունեցող մարդ եմ. հումորի զգացման, կամ կյանքի փիլիսոփայության, կամ թույլ հուզական դաշտի շնորհիվ ես ավելի շատ մակերեսային ապրումներ եմ ունենում, ոչ խորը: Ստեղծագործություններս, նախ և առաջ նոր կենսակերպի հետևանք են, նոր աուրա, գունային նոր գամմա փոխանցելու փորձ: Ես միանգամից մի քանի գործ եմ գրում: Մի կողմից դրանք պատմվածքներ են, որոնք կյանքի նոր մոդելի, նոր մտքերիս, խոսքի նոր ձևի մասին որոնումներիս արտացոլումն են, մյուս կողմից դրանք վիպակներ են, որոնց միջոցով փորձում եմ ինձ, որպես բելլետրիստ, ընթերցողի գիտակ, միաժամանակ որոնելով կատարյալ չափ էլեկտրոնային գրականության համար: Պատմվածքները, որպես կանոն, անկանոն մտքերի հետևանք են, իսկ վիպակները գրվում են նախապես որոշված կաղապարի վրա: Օրվա ցանկացած պահի ես պարզապես նստում եմ ու գրում հերթական հատվածը: Սիրում եմ կրկնել, որ լավ խոհարարի մոտ լավ է ստացվում ցանկացած ուտեստ:

Ո՞րն ես համարում քո գործերում կանացի ամենատիպական, հաջողված կերպարը: Ինչպե՞ս է այն ստեղծվել:

Չեմ սխալվի, եթե ասեմ, որ ամեն գրող սիրում է իր վերջին հերոսին: Այս տարվա վերջ նախատեսում եմ հրապարակել իմ նոր վեպը: Այն չորս հայ կանանց մասին է, որոնցից յուրաքանչյուրին էլ համակրում եմ: Վերջերս իմ կայքում անցկացրեցի հարցում, պարզելու համար, թե «Իսկ գիշերվանից հետո՝ շուշաններ» գրքի որ կանացի կերպարին են ավելի համակրում ընթերցողներս: Ընտրությունը Մարիամի վրա կանգ առավ: Հասկացա, որ ընթերցողս զգում է ինձ: Մինչ վերջին վեպս սկսելը, հենց նա էր իմ ամենաստացված հերոսուհին: Նա կարող էր լինել իմ ու իր նախատիպի դուստրը: Երկուսիցս էլ ունի որոշակի գծեր:

Ըստ քեզ, ինչպիսի՞ն է մեր հասարակությունը կնոջ համար: Եվ ինչպիսին կարող է լինել այն իդեալում:

Մեր երկրում, որտեղ մտավորականները քիչ-քիչ քաղաքական մեկնաբաններ են դառնում, իսկ հոգևորականները փորձում են իրականության խմբագիրն ու հանրային ժյուրին լինել, զարմանալի է, որ կնոջ՝ մոր կերպարի մեջ մարդիկ շարունակում են «սրբություն» թողնել: Կինը, թերևս, մարդասիրական, խաղաղասիրական հայացքների միակ կրողն է մնացել, ում նաև հեղինակություն լինելու հնարավորություն են տվել: Ընդ որում, հեղինակություն մեծամասնություն հանդիսացող խմբերի համար: Կարծում եմ, կանայք պիտի առավելագույնս օգտվեն դրանից: Մեզ, առհասարակ, բոլորի մոր, հայկական Օփրայի կերպարն է պակասում: Հասարակությունը դեպի լավը փոխելու հարցում նրա ներդրումն ավելի մեծ կլինի, քան էկրաններից իրար վրա բղավող բոլոր մտավորականներինը՝ միասին վերցրած:
Չեմ ուզում խոսել կնոջ հանդեպ խտրականության մասին, ցավոք, իմ խոսքը խտրություն դնողներին չի հասնելու կամ չի ընդունվելու վերջիններիս կողմից: Դա հրաշալի ու արդյունավետ կարող է ասվել հենց կնոջ կողմից:

Քո սիրային բանաստեղծություններում, քառյակներում զույգի հարաբերությունները միշտ դրամատիկ են: Այլ կերպ չի՞ կարող լինել, «հանգիստ» սեր չի՞ լինում:

Պարզապես, տոն օրերին համեղ բան ապատրաստելը սովորական բան է: Բանաստեղծությունը համեղ բան է ու ես սիրում եմ այն պատրաստել ոչ տոն օրերին:

Քո բանաստեղծություններում հատկապես վերջերս հայտնվում են հայտնի անուններ հայ իրականությունից: Անգամ Նազենի Հովհաննիսյանը բանաստեղծություն դարձավ:) Դա ինձ պոպուլիզմ է թվում, գուցե նաեւ նրանց կողմից նկատվելու փորձ: Ինչպե՞ս կմեկնաբանես:

Հայ հայտնիների հետ կապված նման դեպք միայն Նազենիի հետ եղավ: Facebook-ում նա իր բանաստեղծությամբ պատասխանել էր բանաստեղծությանս: Որոշեցի պատասխանի փոխարեն իրեն էլ ընդգրկել կանանց անուններով՝ իմ բանաստեղծությունների շարքը, հատկապես որ հարգում եմ Նազենի Հովհաննիսյան հաղորդավարուհուն: Իհարկե, կես տարի ուշացումով ընգրկեցի. ես երկար եմ գրում բանաստեղծությունները: Ինչպես և մյուս հայտնիների դեպքում, Նազենիի արձագանքին էլ չէի սպասում: Գիտեմ, որ կարդացել է: Կարծիքը՝ չգիտեմ: Հայ հայտնիների մեջ առայժմ չեմ գտել այլ կերպար, որին կկպչի տողը: Երբ գտնեմ, անպայման կընդգրկեմ բանաստեղծական շարքում:

Իսկ ինչ կասես քո գործերում «ապաստանած» համաշխարհային ճանաչում ունեցող կանանց մասին՝ Կարլա Բրունի, Մերիլ Սթրիփ, Օփրա… Ի՞նչ գործ ունեն այնտեղ:

Նաև Վանեսսա Պարադին. նա առաջինն էր: Հիմա Քիմ Քարդաշյանի վրա եմ աշխատում, առայժմ երեք տող է: Այդ բանաստեղծությունները երբեք այն կանանց մասին չեն, ում անունը կրում են: Դրանք, հիմնականում, իմ մասին են: Կանայք, այս դեպքում, դարակներ են, որոնց վրա դասավորում եմ տողերը: Հիմնականում դրանք ընդգծված անհատականություններ են, որոնք անմիջապես կաղապար են տալիս, ոճ են թելադրում: Ինձ, պարզապես, դուր է գալիս նրանց հետ աշխատելը: Կանանց հետ հեշտ է…

Աղբյուր՝ LADYNEWS.am

Դիտվել է 12286 անգամ

09.10.2025
Նրանք պարզապես չգիտեն, թե ինչպես անտարբեր լինել. նրանց գայթակղվածությունն անհնար է չնկատել։

03.09.2025
Խանութների ցուցափեղքերում կարող եք տեսնել բազմաթիվ զանազան ատամի խոզանակներ՝ տարբեր ձևերի, չափերի, մազիկների տեսակների և լրացուցիչ առանձնահատկությունների, որոնք կարող են շփոթեցնել նույնիսկ ամենափորձառու գնորդին։

24.07.2025
Ժամանակակից օրթոպեդիկ ներքնակները, ի տարբերություն ավանդական մոդելների, ունեն մի շարք առավելություններ, ինչը դրանք դարձնում է հատկապես ժողովրդականություն վայելող:

04.06.2025
«Արտադրված է Հայաստանում» պիտակով ապրանքները գնալով ավելի մեծ պահանջարկ են վայելում հայրենական շուկայում, այդ թվում՝ հագուստի նորաձևության ոլորտում։

19.03.2025
Իրո՞ք որոշ մարդիկ իսկապես բուռն են արձագանքում եղանակի փոփոխություններին, թե՞ դա պարզապես ինքնաներշնչանք է: Փորձենք պարզել:

19.02.2025
«Քնա՞ծ ես» հաղորդագրություն ստանալը մի տղամարդուց, ով անհետանում է մի քանի շաբաթով, իսկ հետո հանկարծ նորից հայտնվում ձեր կյանքում, վաղուց արդեն մեծ տարածում է ստացել: