21.05.2012

Ֆեյսբուքյան հարցերից մեկին, թե ինչն է Ձեզ համար անտանելի, հարցվածների մեծ մասը պատասխանել էր' խաբված լինելը: Ի դեպ, հայտնի է, որ կանայք ավելի հեշտ են բացահայտում սուտը, քան տղամարդիկ: Կանանց ուղեղում միջինում 13-16 որոշիչ, բացահայտիչ մեխանիզմ կա, որոնք վերլուծում են բառերը, ձայնի տոնայնությունը, մարմնի ազդանշանները և այլն: Իսկ տղամարդկանց մոտ, թեպետ նրանք ավելի շատ են հակված խաբելուն, այդպիսի մեխանիզմները 4-7-ն են: Ինչևէ, անկախ սեռից, տարիքից, ազգային պատկանելությունից, սոցիալական վիճակից, շատերն են խաբում և խաբվում: «Չկա ավելի տհաճ երևույթ, քան խաբված լինելը: Անկախ նրանից, դա ինքնապաշտպանական նկատառումով է, շահադիտական, թե պարզապես չգիտակցված, միևնույն է, ստելը վնասում է թե դիմացինին, թե հենց ստողին»,- ասում է հոգեբան Լիանա Սեյրանյանը: LN-ի հետ զրույցում հոգեբանը նշեց մի քանի տարբերանշաններ, ժեստեր, որոնք կօգնեն ձեզ բացահայտել սուտը:

«Ընդհանրապես գոյություն ունի, այսպես ասած, «խաբողի հոգեբանություն» կոչվածը: Նրանք, ովքեր ստում են, գտնվում են շատ խոցելի վիճակում: Նրանց կարող է թվալ հակառակը' թե ինքնապաշտպանվում են, բայց իրականում այդ պահին նրանք վնասում են, խոցում են հենց իրենց»,- ասում է Լիանա Սեյրանյանը:

Այսինքն' խոցելի է ոչ միայն խաբվողը, այլև խաբողը: Իսկ թե ինչով է հատկապես խոցելի, LN -ի ընթերցողների համար պարզաբանում է հոգեբան Անուշ Ալեքսանյանը. «Նախ, ցանկացած արարք, որի անընդունելիությունը, բացասական լինելը մենք գիտակցում ենք, անկախ մեր կամքից մենք դրա համար ունենում ենք մեղքի զգացում: Իսկ սա իր հերթին լրացուցիչ լարվածություն է ստեղծում, անհանգստություն: Ճշմարտությունը միշտ մեր մտքում առաջինն է: Երբ մեզ հարցնում են մի բան, կամ պարզապես պատմում ենք, առաջինը մեր մտքում ճշմարտությունն է գալիս: Իսկ որպեսզի չբացահայտենք այն, պետք է ստիպողաբար «հետ տանենք» ճշմարտությունը և առաջ բերենք նոր, հնարած մի երևույթ: Այս գործընթացը նույնպես մեծ ջանքեր է պահանջում մեզնից»:

Այսպիսով, այդքան հեշտ ու հասարակ թվացող սուտն իրականում մեզնից պահանջում է շատ էներգիա, ուղեղի լարված աշխատանք և, ինչու ոչ, հիշողություն: Ըստ հոգեբան Անուշ Ալեքսանյանի' կարելի է հասկանալ, որ դիմացինդ ստում է, երբ քո անակնկալ հարցից հետո նա գործի է դնում «պահեստային» բառերը' փորձելով ժամանակ շահել: Յուրաքնչյուր պարագայում, եթե, իհարկե, սուտն արդեն կանխամտածված չէր, խաբողը պետք է մտածի, իսկ դրա համար նրան ժամանակ է պետք: Բացի դրանից, խաբողների հուզական ռեակցիան չի համապատասխանում գործողության ճիշտ պահին: Նրանց ռեակցիան մի փոքր ուշացած է լինում: Ինչպես' նա կարող է ասել, որ այդ օրն ինքն ամենաերջանիկն էր և միայն ասելուց հետո ժպտա կամ երանության արտահայտություն տա դեմքին: Իրականում, երբ մարդն ակնեղծ է, խոսքն ու հուզական ռեակցիան համապատասխանում են միմյանց: «Առաջին հերթին աչքերն են, որոնք մատնում են խաբողին: Խոսքը «պրոֆեսիոնալների» մասին չէ: Խաբելում հմտացած մեկը կարող է շատ ուշադիր նայել աչքերին և ստել: Բայց ընդհանրապես մարդիկ ակամայից փախցնում են հայացքը կամ սկսում են հաճախ թարթել աչքերը, երբ ստում են: Կարևոր են նաև մարմնի ազդանշանները: Եթե խոսելիս մարմնի երկկողմ մասերից (ուսը, ձեռքը,ոտքը ) միայն մի կողմն է ակտիվ, դա կարող է ցույց տալ, որ նա չի ասում այն, ինչ մտածում է: Կարող է խոսելիս մեկ քայլ ետ գնալ, և դա էլ կապացուցի այն,որ նա ինքը չի հավատում իր ասածին»,- բացահայտում է Լիանա Սեյրանյանը:

Ըստ հոգեբանի, նշաններ կարող են լինել նաև ձեռքերի նյարդային շարժումները, շուրթերի հետ խաղը ատամներով, անհարկի դետալների մանրամասնելը և այլն: Լարվածությունն այնքան մեծ է, որ նրանք կարող են սկսել մատներով շոյել հենց իրենց' ենթագիտակցորեն փորձելով հանգստացնել: Մեր հարցին, թե ինչ հետևանքներ կարող է ունենալ սուտը հենց խաբողի վրա, հոգեբան Անուշ Ալեքսանյանը պատասխանեց. «Շատ հաճախ նրանք, ովքեր ստում են, շահագործում են, կարող են չհավատալ, որ կան անշահախնդիր, ազնիվ մարդիկ: Հաճախ այն, ինչին մենք հավատում ենք, դա էլ տեսնում ենք մեր շրջապատում: Խաբողներին միշտ կթվա, որ իրենց նույնպես խաբում են, շահագործում են, դրանով իսկ փորձելով արդարացնել իրենց»:

Խուսափեք ստից առհասարակ: Թույլ մի տվեք խաբել Ձեզ և մի ստեք նաև Դուք: Հիշեք Ցիցերոնի հայտնի խոսքերը' խաբողին չեն հավատում նույնիսկ այն դեպքում, երբ նա ճշմարտությունն է ասում:

Նելլի Ղարիբյան

Դիտվել է 15287 անգամ

09.12.2025
Այս նուրբ բացահայտիչների օգնությամբ դուք կարող եք «ճանաչել» մտավոր բարձր կարողություններով մարդուն՝ առանց նրա դիպլոմին նայելու։

19.11.2025
Հաճախ, մեկ ուրիշի սիրահարվելը սկսվում է, երբ ուշադրության, նորույթի կամ մտերմության պակաս կա։ Իսկ այս նշանների մոտ դա բավականին հաճախ է պատահում։

31.10.2025
Նույնիսկ լիակատար ցինիկները, մոլի կարիերիստները և պրագմատիկ անհատները, որոնք խուսափում են սենտիմենտալությունից, ձգտում են մտերմության: Ինչպե՞ս կարող եք սեր ներգրավել ձեր կյանք:

09.10.2025
Նրանք պարզապես չգիտեն, թե ինչպես անտարբեր լինել. նրանց գայթակղվածությունն անհնար է չնկատել։

07.10.2025
Հոգեբանները բացատրել են, թե ինչու «չափազանց կատարյալ» զուգընկերները կարող են նյարդայնացնող լինել։ Նրանց կարծիքով, չափազանց կատարելությունn առաջացնում է ռեակտիվ դիմադրություն, ձանձրույթ և ճնշման զգացում։

23.09.2025
Եվ հետո եկավ արքայազնը, համբուրեց նրան, փրկեց բոլոր վտանգներից, և նրանք երկար տարիներ ապրեցին երջանիկ... Գիտե՞ք, թե սա որ հեքիաթից է։